Opis:
Olsztyn - najstarsza wzmianka o mieście pochodzi z roku 1348. Prawa miejskie oraz nazwę "Allenstein" (pruska nazwa Łyny - Alna) nadano 31 października 1353 roku. Polską nazwę - Olsztyn zaczęto stosować w wieku XVI.
W drugiej połowie XIV wieku wzniesiono wielki kościół pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła, który uchodzi za jeden z najwybitniejszych przykładów gotyku ceglanego w Polsce. Do dnia dzisiejszego przetrwała wytyczona wtedy sieć ulic i część imponujących fortyfikacji,a wiele istniejących dziś na obszarze Starego Miasta domów wspiera się o średniowieczne fundamenty.
Liczne wojny XV wieku niejednokrotnie niszczyły młode jeszcze miasto. Na mocy traktatu pokojowego zawartego w 1466 roku w Toruniu, Olsztyn wraz z całą Warmią przeszedł pod zwierzchnictwo Rzeczypospolitej.
Kolejna wojna, wywołana w latach 1519-1521 przez zakon krzyżacki spustoszyła południową Warmię. Ówczesnym administratorem dóbr kapituły warmińskiej był kanonik fromborski rodem z Torunia, największy astronom Renesansu - Mikołaj Kopernik. Podjął on wielką akcję zasiedlania rejonu sprowadzając mówiących po polsku osadników z Mazowsza.
Kolejny wiek to rozkwit korzystnie położonego miasta na ruchliwym szlaku Królewiec-Warszawa. Rozwój został powstrzymany przez wojny północne w XVII i XVIII wieku, a wielka zaraza lat 1709-1712 wyludniła miasteczko niemal całkowicie.Dzięki wsparciu kapituły Olsztyn w ciągu XVIII wieku zdołał poprawić swe położenie. W okresie rozbiorów Warmię wcielono do Królestwa Prus.
W 1807 roku Olsztyn gościł samego cesarza Francuzów. Po wojnach napoleońskich w Prusach utworzono samorząd terytorialny, a w 1818 roku powstał powiat olsztyński.
Druga połowa XIX wieku to dynamiczny rozwój pod rządami burmistrza Roberta Zakrzewskiego, a następnie Oskara Beliana. W 1867 - powstaje nowoczesny jak na owe czasy szpital, w 1873 - połączenie kolejowe z Toruniem i pierwsza świecka szkoła, w 1877 - gimnazjum. Liczba mieszkańców w tym okresie wzrosła z 4.000 w 1846, poprzez 6.000 w 1875 do 25.000 w 1895 roku.
W tym samym okresie Olsztyn stał się ośrodkiem polskiego ruchu narodowego na Warmii. W kwietniu 1886 roku ukazał się pierwszy numer "Gazety Olsztyńskiej", polskiego pisma wydawanego bez przerwy do 1939 roku przez rodziny Liszewskich i Pieniężnych.
W ostatnich latach XIX wieku i na początku XX wzniesiono nowe gmachy publiczne,między innymi nowy ratusz w stylu holenderskiego renesansu, negotyckie kościoły Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Józefa, siedzibę rejencji, zbudowano też nowoczesne dzielnice mieszkaniowe. W roku 1890 położono instalację gazową, a w 1892 zadzwonił pierwszy telefon, sześć lat później doszedł nowoczesny wodociąg, a w 1907 - elektryczność. Na ulicach pojawiły się tramwaje, a niewiel później otwarto lotnisko.
Po I wojnie światowej o przyszłej przynależności państwowej południowej części Prus Wschodnich zadecydował plebiscyt z 11 lipca 1920, Olsztyn wraz z Warmią pozostał przy Niemczech. Pod rządami Hitlera wokół miasta powstał krąg osiedli powiązanych ze śródmieściem terenami zielonymi. W roku 1939 mieszkało tu ponad 50.000 osób.
Po drugiej wojnie światowej Olsztyn był mocno zniszczony. W 1946 miasto liczyło 23.000 mieszkańców, a w 1950 - 45.000. Przemysł i gospodarka rozwijały się powoli. Prawdziwej dynamiki dodało dopiero otwarcie fabryki opon w 1967 roku. Zenętrzny obraz miasta zmienił się ogromnie.
Przełom w życiu politycznym oznaczało powstanie NSZZ "Solidarność". W okresie stanu wojennego w mieście była czynna opozycja. Po 1989 roku odtworzony został samorząd terytorialny, wybrano pierwszą demokratyczną radę i zarząd miasta.
